Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yayınlanan On Birinci Kalkınma Planı’nda (2019-2023) turizmle ilgili; değişen tüketici eğilimleri ile teknolojik gelişmeler doğrultusunda turizmin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi, sezon süresinin uzatılması, hizmet kalitesinin yükseltilmesi ve daha fazla harcama eğilimi olan ziyaretçilerin ülkemize çekilmesi ile konaklama süresi ve konaklama dışı harcamaların artırılması, her bir destinasyon özelinde ve odaklı anlayış̧ çerçevesinde sektörde dönüşümün gerçekleştirilmesi ve koruma-kullanma dengesi gözetilerek ekonomik ve sosyal kalkınmaya katkı sağlanması temel amaç̧ olarak belirtilmiştir.
Kalkınma planında belirtilen turizmin çeşitlendirilmesi, sezon süresi, konaklama dışı harcamalar ve değişen tüketici eğilimleri gibi özellikle alternatif turizm kavramı çerçevesinde değerlendirilebilecek konuları, sektörel bazda ele alınması gereken önemli hususlar olarak görebiliriz.
Bu kavramları bir araya getirdiğimizde, turizmi sadece yaz sezonuna yönelik deniz-kum-güneş aktiviteleri olarak görmenin yanlış olacağını, tüm seneye yayılan alternatif turizm çeşitliliğinin (kış turizmi, kayak, kongre turizmi, kış sporları, termal sağlık turizmi vs.) sektörde bütüncül bir yaklaşımla planlama ve yatırım faaliyetlerini geliştireceğini söyleyebiliriz.
Günümüzde insanların tatil anlayışı ve beklentilerinde geçmişe göre büyük değişimler meydana gelmiştir. Geçmişte temel olarak seyahat ve konaklama çerçevesinde tanımlanan turizm kavramı, küreselleşmenin de etkisiyle artık çok boyutlu ele alınması gereken bir alan olmuş ve günümüz dünyasında yepyeni bir kimliğe bürünmüştür.
Global pazarlama stratejileri doğrultusunda tüketicilerin kullanacağı herhangi bir ürünü veya alacağı hizmeti kişiselleştirebilmenin önemi her geçen gün artmaktadır. Markalar da bu veri ışığında ürün veya hizmetlerini kullanıcı talep ve isteklerine göre çeşitlendirebilmenin metotlarını geliştirmektedirler. Bu bağlamda, turizm sektörü açısından da çok alternatifli hizmet tipleri ve çeşitlilik önem kazanmıştır. Bu çeşitlendirmelerden biri olan kış turizmine ilgi de yüksek bir ivmeyle artmaktadır. Klasik yaz tatili (deniz-kum-güneş) anlayışı giderek değişmekte, turistler yılın çeşitli dönemlerinde farklı mekân, konsept veya etkinlik arayışına girmektedirler. Kısaca belirtmek gerekirse kış turizmi “alternatif turizm” ya da “sezon dışı turizm” gibi tanımlamalarla turizm sektöründe önemli bir yer tutmaktadır.
Kış turizmi, odağında kayak sporunun bulunduğu ve özellikle dağlık bölgelere yapılan seyahatleri, konaklama ve diğer hizmetleri kapsayan faaliyetler şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanım ve tespitler dikkate alındığında kış turizmi, kayak sporu ve çeşitli kış sporlarına uygun şartları sağlayan yerlere yapılan seyahatler, konaklama ve diğer hizmetler bütünü olarak ifade edilebilir.
Bu tanımlara termal sağlık turizmiyle ilgili eklemeler de yapılabilmektedir. Kültür turizmi, dini turizm ve doğa turizmi gibi çeşitlemeler de kış turizmi kapsamında ele alınabilecek önemli alanları oluşturmaktadır. Yılın tüm zamanlarını kapsayan bir turizm iklimi içerisinde çeşitli yatırım fırsatlarını da barındırıyor olacaktır. Özellikle turizmin sürdürülebilirliği ve on iki aya yayılabilmesi için bu çeşitlilik hayati öneme sahiptir.
Kış turizminin ekonomik ve sosyal açıdan çok sayıda faydası bulunmaktadır. Kış turizmi uygun ortama sahip bölge veya yörelerin gelişmesine katkı sağladığı gibi halkın refah düzeyinin artmasını da sağlamaktadır. Yaz aylarının kısa sürdüğü bölgelerde özellikle işletmeleri ve çalışanları mevsimsellikten kurtararak yıl boyu istihdamın önünü açmaktadır. Ayrıca kış aylarındaki turizm faaliyetlerinin çeşitlenmesi ve ekonomik olarak bir değer oluşturulması sonucu göç veren bölgelerin göç alması sağlanmaktadır. Bu kazanımları daha da artırabiliriz. Kısaca belirtmek gerekirse kış turizmine verilecek önem ve yeni yatırımlarla birden fazla pozitif kazanım elde edebiliriz.
Kış turizmi özelinde ele aldığımızda Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı da önemli hedefler ortaya koymaktadır. Eylem planında; kış turizminin geliştirilmesi amacıyla turizm değeri bulunan bölgelere yönelik bütüncül düzeyde yapılması gerekenleri belirlemek için bir kış turizmi master planı hazırlanacağı, kış sporlarına yönelik ulusal ve uluslararası yarışmaların düzenleneceği, öncelikli alanlarda altyapı eksikliklerinin giderilerek tüm kayak merkezleri için gerekli altyapı gereksinimlerinin iyi etüt edilerek planlanacağı, kış turizminin geliştirilmesi için iç turizm pazarına yönelik çeşitli teşvikler ve programların hazırlanacağı, bu programların özellikle öğrencilerin daha fazla kayağa özendirilmesini sağlayacağı ve bu çerçevede, üniversitelerin kış oyunlarına ev sahipliği yapması, kulüpler kurması ve kayak federasyonunun sponsorlarla birlikte gençlere yönelik daha fazla tatil imkanı sunmasının sağlanacağı belirtilmiştir.
Eylem planında değinildiği üzere, üniversite öğrencilerinin katılımıyla üniversite yönetimleriyle de iş birliği yaparak turizm faaliyetleri başlığında ülkemizdeki genç nüfusa yönelik çok iyi fikirler üretilebilir. Öğrenci birlikleri, atölyeler ve kulüplerin kurulmasıyla bu sistemin sinerjisi her geçen gün artacaktır. Bu süreçte çeşitli yarışmalar da düzenlenebilir. Sonuç itibariyle yaşadığımız yüzyılın ihtiyaçlarına yönelik özel sektörün dinamizmiyle akademik dünyanın bilimselliğini bir araya getirerek başarılı turizm projeleri geliştirilebilecektir. Ayrıca ülkemizdeki çok değerli kış turizmine yönelik mevcut tesislerin de genç nüfusun katılımıyla canlılığı artacaktır.
Yaz sezonu için deniz-kum-güneş üçlemesine gereğinden fazla önem verilmemesi gerektiği gibi kış sezonu turizmini de sadece kayak veya termal turizme indirgeyemeyiz. Alternatif turizm faaliyetleri kapsamında hem yaz hem de kış turizmini diğer turizm faaliyetleriyle entegre edebildiğimiz ölçüde katma değeri yüksek işler yapabiliriz.
Ülkemizde iklim koşulları, doğa, tarihi geçmiş, kültürel hazineler, altyapı kaynakları gibi unsurlar turizmi yılın tamamına yayabileceğimiz çok boyutlu bir ortam sağlıyor bizlere. Ülkemizde hemen hemen her şey var diyebiliriz. Burada önemli olan sahip olduğumuz değerleri alıp uluslararası bir marka haline getirerek dünyanın hizmetine sunabilmektir.